تمام جزئیات امتحانات نهایی خرداد و سهم سوابق تحصیلی + راهنمای عملی آزمون‌ها
امتحانات نهایی خرداد از ۳۱ اردیبهشت آغاز می‌شود و تا ۲۹ خرداد ادامه خواهد داشت. داوطلبان امسال کنکور لازم است به امتحانات نهایی خرداد و سهم سوابق تحصیلی ۱۴۰۳ در کنکور توجه داشته باشند.
به گزارش خبرگزاری آنا، امتحان نهایی پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم روزانه، بزرگسال، آموزش از راه دور، ایثارگران و داوطلب آزاد رشته‌های شاخه نظری دوره دوم آموزش متوسطه و متقاضیان ایجاد سابقه تحصیلی و ترمیم نمره (شاخه‌های نظری، فنی و حرفه‌ای و کاردانش) نوبت خرداد سال تحصیلی ۱۴۰۳-۱۴۰۲ از ۳۱ اردیبهشت آغاز می‌شود و تا ۲۹ خرداد ادامه خواهد داشت.
برنامه امتحانات نهایی خرداد به شرح زیر است:
امتحان نهایی چه ویژگی‌هایی دارد و چرا برگزار می‌شود؟
آزمون نهایی آزمونی کتبی است که وزارت آموزش‌وپرورش به شکل سراسری و استاندارد در سطح ملی برگزار می‌کند. این آزمون برای تعیین میزان پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان طراحی و اجرا می‌شود. آزمون پیشرفت تحصیلی، میزان موفقیت دانش‌آموزان را در یادگیری موضوعات و محتواهای درسی بررسی و تعیین می‌کند و از این طریق، امکان ارتقای دانش‌آموزان به پایه تحصیلی یا دوره تحصیلی بالاتر را فراهم می‌سازد. از این‌رو، سوالات آزمون نهایی براساس اهداف و محتوای کتاب‌های درسی و در چارچوب آن‌ها طراحی می‌شود.
سوالات آزمون‌های نهایی به‌گونه‌ای طراحی می‌شوند تا دانش‌آموزانی که در کلاس درس حضور فعال داشته و مطالب کتاب را به‌درستی فراگرفته‌اند، می‌توانند اطمینان خاطر داشته باشند که قادر به پاسخگویی کامل به این سوالات خواهند بود. نتایج آزمون‌های نهایی علاوه بر تعیین میزان پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان، به دبیران، مدیران مدارس، مجریان، برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران آموزش‌وپرورش نیز در تشخیص مسائل و مشکلات آموزش‌وپرورش و اصلاح آن‌ها کمک خواهد کرد.
یکی دیگر از کاربردهای نتایج آزمون‌های نهایی، ایجاد «سابقه تحصیلی» است که در کنار نتایج کنکور سراسری، در فرایند گزینش و پذیرش دانش‌آموزان برای ورود به مراکز آموزش عالی مورد استفاده قرار می‌گیرد. منظور از سابقه تحصیلی، نمرات دروس عمومی و تخصصی در هر رشته تحصیلی در دوره دوم متوسطه است که آزمون آن‌ها به شیوه سراسری و نهایی برگزار شده باشد. براین اساس، رتبه‌بندی داوطلبان ورود به مراکز آموزش عالی بر اساس «نمره کل» آنان انجام می‌شود که از دو قسمت تشکیل می‌شود: ۱- نمره سابقه تحصیلی: میانگین نمرات آزمون‌های نهایی است که توسط «مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش» وابسته به وزارت آموزش‌وپرورش به‌صورت سراسری برگزار می‌شود. ۲- نمره آزمون اختصاصی (کنکور یا آزمون سراسری): میانگین وزنی نمرات دروس تخصصی آزمون سراسری (کنکور) است که سازمان سنجش آموزش کشور وابسته به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مسئول برگزاری آن است.
سهم سوابق تحصیلی در نمره کل چگونه است؟
درصدهای فوق، مصوب جلسه شورای سنجش و پذیرش دانشجو است. این درصدها مرتبط با گروه‌های آزمایشی اصلی و سهم سابقه تحصیلی در گروه‌های آزمایشی هنر و زبان‌های خارجی متفاوت است.
همچنین معیار سنجش سوابق تحصیلی، تراز کسب شده براساس نمرات است، نه خود نمره. پس اگر در یک آزمون نمره خوبی کسب نکرده‌اید، نگران نباشید؛ زیرا ممکن است تمام دانش‌آموزان به دلیل ضریب سختی بالای پرسش در آن درس، عملکرد خوبی نداشته باشند و این موضوع باعث شود در نهایت، تراز شما نسبت به سایرین مطلوب باشد.
برای شرکت در آزمون نهایی و موفقیت در آن چگونه آماده شویم؟
برای موفقیت در آزمون نهایی، دانش‌آموزان باید کتاب‌های درسی خود را دقیق و کامل مطالعه کنند. به این منظور همه محتوای کتاب درسی از جمله متن‌ها، فعالیت‌ها، تصاویر، سؤالات، آزمایش‌ها، نمودارها، تمرین‌ها و… را بیاموزند، به‌طوری که مطمئن شوند همه مفاهیم موجود در کتاب درسی را درک کرده‌اند و پاسخ سوالات و مسائل طرح شده در کتاب درسی را به‌درستی یادگرفته‌اند.
محتوای هر کتاب درسی؛ اهداف شناختی، نگرشی و مهارتی معینی را دنبال می‌کند که برآیند آن‌ها، شایستگی‌های معینی هستند که دانش‌آموزان در فرایند یاددهی یادگیری آن کتاب به دست می‌آورند. درحالی‌که بخش قابل توجهی از این شایستگی‌ها از طریق آزمون‌های مستمر و در طول سال بر ارزشیابی اهداف شناختی کتاب‌های درسی تمرکز دارند. به بیان دیگر، نظام آموزشی از اهداف تحصیلی ارزشیابی می‌شوند، آزمون‌های نهایی عمدتا نگرشی و مهارتی و شایستگی‌های پایه که لازمه تربیت نسل آگاه و توانمند است، چشم‌پوشی نمی‌کند، بلکه تأکید دارد که این اهداف و شایستگی‌ها باید در آزمون‌های مستمر و با مرجعیت دبیران و اولیای مدرسه به‌طور جدی پیگیری شوند. به‌منظور تبیین شفاف اهدافی که آزمون‌های نهایی براساس آن‌ها طراحی می‌شود، جدول‌هایی با عنوان «جدول اهداف، محتوا و ارزشیابی» به تفکیک پایه‌های تحصیلی و کتاب‌های درسی تدوین شده است (در فایل‌های پیوست مشاهده کنید).
این جدول‌ها به شما کمک می‌کنند تا هنگام مطالعه درس‌ها، ارتباط میان محتوای آن‌ها با اهداف را درک کنید. کشف رابطه میان اهداف و محتوای هر درس به معنای دست‌یافتن به نقشه آن درس است. این نقشه همچون چراغ و نورافکنی مسیر صحیح یاددهی یادگیری درس را به شما نشان می‌دهد. هر درس مانند بدن انسان، جسم (متن‌ها، شکل‌ها، جدول‌ها و…) و روحی (مفهوم‌ها و معناهایی) دارد. نقشه درس به شما کمک می‌کند که این دو را در ارتباط با هم درک کنید تا مطالعه و یادگیری برای شما معنادار، شیرین و دلپذیر شود.
فرآیند طراحی و تصحیح آزمون‌های نهایی؛
الف) سؤالات چگونه طراحی می‌شوند؟
طراحی سوالات آزمون‌های نهایی چند روز قبل از برگزاری آزمون، در قرنطینه و امنیت کامل و با کمک گروهی از دبیران باتجربه در مرکز ارزشیابی و تضمین کیفیت نظام آموزش‌وپرورش، با همکاری معاون آموزش متوسطه و نمایندگان دفتر برنامه‌ریزی و تألیف کتاب‌های درسی متوسطه نظری انجام می‌شود.
ب) سوالات آزمون نهایی چگونه سوالاتی هستند؟
انواعی از سوالات در آزمون نهایی قابل طرح‌اند که برخی از آن‌ها به شرح زیر است:
* مشابه آن‌ها در قالب‌های گوناگونی مانند فعالیت، تمرین، خود را بیازمایید و خودارزیابی در کتاب‌های درسی آمده‌اند.
* در چارچوب محتوای کتاب هستند، اما می‌توانند عینا همان پرسش‌های موجود کتاب درسی نباشند.
* ممکن است که بیش از یک راه‌حل و یک جواب داشته باشند؛ پس دانش‌آموزان می‌توانند پاسخ‌های متفاوتی به آن‌ها بدهند.
* می‌توانند داده‌محور و شاهدمحور باشند. در این نوع سوالات، دانش، داده‌ها و اطلاعات موردنیاز در اختیار دانش‌آموز قرار داده می‌شود تا با بررسی آن‌ها به سوالات پاسخ دهد.
* دانش‌آموزان را به تأمل و تفکر بیشتر ترغیب و به آن‌ها کمک می‌کنند تا یادگیری خود را به موقعیت جدید تعمیم دهند.
* به دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا درک قوی‌تری از یک موضوع داشته باشند و با موضوعات دیگر یا دنیای واقعی ارتباط برقرار کنند.
* دانش‌آموزان را تشویق می‌کنند تا با استفاده از دانش و مهارت‌های خود، موضوع را در سطح عمیق‌تری بررسی کنند.
* نمی‌توان با بله و خیر یا یک پاسخ ساده و چندکلمه‌ای به آن‌ها پاسخ داد، بلکه از دانش‌آموزان می‌خواهند تا نظرات و دلایل خود را ارائه کنند.
* تنها دانسته‌های دانش‌آموزان را اندازه نمی‌گیرند، بلکه مطالب جدیدی به آن‌ها یاد می‌دهند تا بتوانند نقاط قوت و ضعف خود را بشناسند، یادگیری خود را نظارت و هدایت کنند و از این طریق احساس رشد و عاملیت را در آن‌ها تقویت می‌کنند.
* در قالب‌های متفاوتی مانند کوتاه پاسخ، درست/ نادرست، کشف ارتباط و تشریحی ارائه می‌شوند.
ج) برگه‌های آزمون نهایی چگونه تصحیح می‌شوند؟
پس از برگزاری آزمون و پیش از ارسال پاسخ‌برگ‌ها به مصححان، راهنمای تصحیح سوالات که توسط طراحان سؤال آماده شده، در اختیار ناظران دفتر تألیف کتاب‌های درسی و دبیرخانه راهبری آن درس قرار می‌گیرد تا از نظر میزان دقت و جامعیت پاسخ‌ها، بررسی شوند. راهنمای تصحیح باید به‌گونه‌ای باشد که هرگونه جواب صحیحی را، حتی اگر در کتاب درسی نباشد، در برگیرد تا دانش‌آموزانی که با خلاقیت و ادبیات خاص خود به سوالات پاسخ صحیح می‌دهند، نمره کامل بگیرند. کار تصحیح پاسخ‌برگ‌های آزمون نهایی به صورت الکترونیکی و بلافاصله پس از تأیید راهنمای تصحیح، توسط مصححین آغاز می‌شود. در این روش، براساس شیوه‌نامه مربوط، پاسخ‌برگ شرکت‌کنندگان، اسکن و در سامانه بارگذاری می‌شود.
سپس سربرگ پاسخ‌برگ‌ها که حاوی مشخصات شرکت‌کنندگان است، توسط سامانه جدا و پاسخ‌برگ‌ها برای مصححان مستقر در یکی از استان‌های کشور (به‌جز استان محل تحصیل شرکت‌کننده) ارسال و دو بار توسط دو مصحح مستقل نمره‌گذاری (تصحیح) می‌شود. درصورتیکه اختلاف نمرات این دو مصحح، یک نمره یا کمتر باشد، میانگین نمرات آن‌ها توسط سامانه محاسبه و به‌عنوان نمره نهایی ثبت و اگر اختلاف نمره دو مصحح بیش از یک نمره باشد، پاسخ‌نامه به مصحح سوم ارجاع داده می‌شود. تمامی این فرآیند دقیق و زمان‌بر برای آن است که حقی از هیچ دانش‌آموزی تضییع نشود و نمره کسب شده، نمره واقعی دانش‌آموز باشد.
آزمون نهایی چگونه برگزار می‌شود؟ مقررات آزمون‌های نهایی کدام‌اند؟
مکان و زمان آزمون
آزمون نهایی در حوزه آزمون برگزار خواهد شد و احتمالا هر حوزه آزمون، مختص یک رشته تحصیلی است. از این رو امکان دارد دانش‌آموزی در دبیرستان خودش آزمون نهایی بدهد (در این صورت عوامل اجرایی خارج از کادر آموزشی مدرسه انتخاب می‌شوند). یا به مدرسه دیگری در همان ناحیه برود. آزمون مطابق با برنامه اعلام شده برگزار می‌شود. درب حوزه آزمون نیم ساعت قبل از شروع آزمون بسته خواهد شد و شرکت‌کنندگان باید پیش از آن در مدرسه حضور داشته باشند.
کارت ورود به جلسه آزمون
قبل از شروع آزمون، برای دانش‌آموزان کارت ورود به جلسه صادر می‌شود. شرکت‌کنندگان باید در زمان مقرر با مراجعه به سامانه my. medu. ir این کارت را دریافت کنند. دانش‌آموزان در جلسه آزمون باید این کارت را با خود به همراه داشته باشند. تاریخ و ساعت آزمون و آدرس حوزه روی این کارت درج شده است. همچنین لازم است دانش‌آموزان در هنگام ورود به جلسه، مدرک شناسایی عکس‌دار به همراه داشته باشند و درصورتیکه دانش‌آموزی به دلیل شرایط سنی، مدرک شناسایی عکس‌دار نداشته باشد، کارت ورود به جلسه آزمون وی توسط مدیر مدرسه محل تحصیل تأیید شود.
برگزاری آزمون
پس از اتمام طراحی سوالات، فایل سوالات به‌صورت رمزنگاری شده برای رؤسای حوزه‌های برگزاری آزمون نهایی سراسر کشور ارسال می‌شود. کد و رمز سوالات، دقایقی قبل از آغاز آزمون به رؤسای حوزه‌های اجرا، ارسال می‌شود و تا زمان تکثیر سوالات نیز برای جلوگیری از افشای سوالات، اتاقی با عنوان قرنطینه تکثیر با حضور یکی از همکاران از نیم ساعت قبل از شروع فرآیند آزمون در نظر گرفته شده و در این مدت همکار مذکور به هیچ وسیله ارتباطی دسترسی نخواهد داشت. فایل سؤالی که رئیس حوزه دریافت و بارگیری کرده است، در سیستمی که آفلاین بوده و به اینترنت وصل نیست در اختیار همکار مستقر در قرنطینه قرار می‌گیرد. سپس همکار مذکور پاکت پلمب شده رمز بازگشایی سؤال را از رئیس حوزه دریافت و پس از کنترل، به تعداد شرکت‌کنندگان تکثیر و داخل پاکت قرار داده و پس از پلمب، برای انتقال به سالن برگزاری آزمون به منشی تحویل می‌دهد. در نهایت در انظار عمومی و با تأیید دانش‌آموزان، پاکت‌های پلمب شده سوالات، بازگشایی و برگه‌ها توزیع می‌شوند. لذا تا لحظه‌ای که پاکت سوالات باز نشود، به جز فرد یا افرادی که در قرنطینه هستند، هیچ کسی از سوالات باخبر نیست.
غیبت در آزمون
برای غیبت غیر موجه در آزمون‌های نهایی نمره صفر منظور خواهد شد و چنانچه دانش‌آموزی در آزمون‌های نهایی غیبت موجه داشته باشد آن درس از درس‌های وی حذف خواهد شد. غیبت در آزمون نهایی خردادماه (موجه یا غیر موجه)، به منزله درج نمره خام صفر در محاسبه نمره کل سابقه تحصیلی است. دانش‌آموزان دارای غیبت موجه یا غیر موجه باید با رعایت سایر شرایط مجددا امتحان دهند. لازم به ذکر است که تنها نمره خردادماه به عنوان سابقه تحصیلی محسوب خواهد شد.
ترمیم نمره
متقاضیان می‌توانند برای ایجاد سابقه و ترمیم نمره، دروس مورد نظر خود را صرفا در نوبت خردادماه انتخاب و در آزمون مربوط شرکت کنند. (از نوبت امتحانی خرداد ماه ۱۴۰۲ و پس از آن، سابقه تحصیلی صرفا شامل نتایج آزمون‌های نوبت خردادماه است). هر متقاضی صرفا یک بار مجاز به ایجاد سابقه و یک بار ترمیم نمره برای هر عنوان درسی است. برای داوطلبانی که در آزمون ترمیم نمره دروس سوابق تحصیلی شرکت می‌کنند (در یک درس دارای چند نمره هستند) بیشترین نمره تراز هر درس برای محاسبه نمره کل سابقه تحصیلی لحاظ می‌شود.
تخلفات
فعالیت‌هایی نظیر: همراه داشتن جزوه، یادداشت و وسایل غیرمجاز (تلفن همراه، بی‌سیم، ساعت هوشمند، وسایل ارتباط الکترونیکی، دستگاه‌های حافظه‌دار، اسلحه (سرد و گرم) و…) در جلسه آزمون، علامت‌گذاری در برگه پاسخ‌نامه، تقلب، رد و بدل کردن یادداشت، تعویض اوراق آزمون یا پاسخ‌برگ‌های مربوط، امحا و پاره‌کردن پاسخ‌برگ‌ها توسط دانش‌آموز، بیرون بردن برگه امتحانی، اخلال در نظم جلسه، خرید یا فروش سوالات آزمون یا پاسخ آن‌ها، تبانی با داوطلبان یا افراد خارج از حوزه، افشای سوالات آزمون یا تلاش برای دستیابی و افشای آن‌ها و… تخلف محسوب می‌شود و قانون برای هر کدام، مجازاتی تعیین کرده است.
تبصره «تک‌ماده»
اگر دانش‌آموزی از مجموع دروس نهایی دوره دوم متوسطه در ۴ عنوان درسی، نمره ۷ کسب کند؛ یعنی در این چهار درس حد نصاب نمره قبولی را به دست نیاورد، در صورتی که معدل کل وی کمتر از ۱۰ نباشد، می‌تواند از تبصره یا همان تک‌ماده استفاده کند و از دوره متوسطه دوم فارغ‌التحصیل شود.
توصیه‌های لازم
۱. یاد خداوند آرام‌بخش دل‌هاست، کمک گرفتن از او و تلاوت آیاتی چند از قرآن کریم می‌تواند آرامش را به شما هدیه دهد.
۲. پاسخ‌برگ‌ها شخصی‌سازی می‌شوند و دارای رمزینه (بارکد) مخصوص شما بوده و برای تصحیح الکترونیکی اسکن می‌شوند. از مخدوش کردن بارکد، علامت‌گذاری و نوشتن در سربرگ‌ها، تا کردن، مچاله کردن، پاره یا مرطوب کردن آن اکیدا خودداری کنید.
۳. در آزمون سعی کنید سوالات را با دقت بخوانید و زیر قسمت‌های مهم سؤال خط بکشید. مثلا آیا سؤال، سرعت را براساس کیلومتر بر ساعت می‌خواهد یا متر بر ثانیه.
۴. در حین آزمون اگر متوجه شدید قادر به پاسخ دادن به سؤالی نیستید، بهتر است به سراغ سوالات بعدی بروید تا زمان را از دست ندهید.
۵. اگر سؤال، وقت‌گیر بود؛ در کنار آن (در برگه سؤالات) علامت ضربدر بزنید و ابتدا سؤال‌هایی را که برای‌تان آسان هستند، پاسخ دهید و بعد بر روی سؤال وقت‌گیر تمرکز کنید.
۶. سعی کنید پاسخ‌نامه، تمیز و خوانا باشد تا به علت بدخطی و نامنظم بودن، تصحیح‌کننده، پاسخ شما را اشتباه تشخیص ندهد.
۷. در پاسخ به سوالات، از روش‌های موجود در کتاب درسی به‌طور کامل و دقیق استفاده کنید و از به‌کارگیری روش‌های تستی و کنکوری بپرهیزید.
۸. در سوالات محاسباتی، دور جواب آخر خط بکشید.
۹. در پایان آزمون پاسخ‌های خود را دوباره بررسی کنید و برای ترک جلسه امتحان، عجله نکنید.
۱۰. اگر در جلسه امتحان دچار آشفتگی و اضطراب شدید، از تکنیک‌های وقفه آزمون استفاده کنید و برای چند دقیقه آزمون را رها کنید و کارهای زیر را انجام دهید:
* وضعیت نشستن خود را اصلاح کنید، چند ثانیه‌ای کف پاهای خود را کامالا بر روی زمین قرار دهید و سعی کنید ستون فقرات خود را در وضعیت عمودی و صاف نگه دارید.
* نفس عمیق بکشید، سپس چند ثانیه نفس خود را نگه دارید و بعد به‌طور کامل، آرام بیرون دهید و تا سه بار تکرار کنید.
۱۱. توجه داشته باشید که نگاه کردن به دیگر دانش‌آموزان و نحوه عملکرد آنان (همانند سریع‌تر یا کندتر نوشتن آنان) می‌تواند موجب اضطراب در حین امتحان شود. بنابراین تمام توجه خود را بر برگه امتحانی خود متمرکز کنید تا آرامش بیشتری داشته باشید.
۱۲. حتما وقت را در نظر بگیرید و زمان آزمون را مدیریت کنید.
۱۳. در امتحانات تشریحی قبل از پاسخ دادن به سوالات با دقت فکر کنید. به این منظور:
*ابتدا نکات مهمی را که راجع به سوالات به ذهن‌تان می‌رسد، در چرک‌نویس یادداشت کنید.
*این نکات را به ترتیب شماره‌گذاری کنید، سپس پاسخ‌ها را تنظیم و پاکنویس کنید.
۱۴. در پاسخ دادن به سوالات از خودکار مشکی یا آبی (ترجیحا خودکار مشکی) ستفاده کنید. شکل‌ها را با دقت رسم کنید تا تصحیح‌کننده پاسخ‌برگ شما بتواند به سهولت آن‌ها را بخواند.
۱۵. آوردن هرگونه برگه به‌عنوان چرک‌نویس یا یادداشت در جلسه آزمون ممنوع است. حوزه امتحانی این موارد را در اختیار شما قرار خواهد داد.
۱۶. با توجه به تصحیح اوراق آزمون نهایی براساس راهنمای تصحیح، سعی کنید تا مطالب را مطابق با کتاب درسی یاد بگیرید و از پاسخ‌دهی به سوالات براساس روش‌های تستی و کنکوری خودداری کنید.
۱۷. برخی از دانش‌آموزان به دلیل نبودن دروس عمومی در کنکور سراسری، مطالعه این دروس برای امتحان نهایی را به هفته‌های پایانی و منتهی به آزمون نهایی موکول می‌کنند که این روش به دلیل‌عدم فرصت کافی برای مطالعه مفهومی و شرکت در آزمون‌های تشریحی اشتباه است.
۱۸. فاصله زمانی بین هر درس در برنامه آزمون نهایی براساس حجم و دشواری مطالب لحاظ خواهد شد، اما تعویق مطالعه و کسب آمادگی برای آزمون نهایی به شب امتحان یا روزهای پایانی توصیه نمی‌شود.
۱۹. در آزمون نهایی صرفا پاسخ نهایی مد نظر نیست و هر قسمت از پاسخ یک سؤال، دارای نمره خاصی است. بنابراین به سوالات پاسخ کامل دهید و از خلاصه نوشتن پرهیز کنید.
۲۰. حضور و غیاب به صورت الکترونیکی انجام می‌شود و در صورت تأخیر، برای دانش‌آموز غیبت ثبت خواهد شد.
۲۱. بیشترین تعداد غایبین در آزمون نهایی معمولا مربوط به اولین آزمون است و علت آن تأخیر در رسیدن به حوزه به دلیل‌عدم اطلاع از آدرس دقیق آن است. لذا قبل از اولین آزمون حتما یک بار به محل حوزه برگزاری آزمون مراجعه کنید.
۲۲. پس از استقرار در صندلی، حتما شماره کارت ورود به جلسه، شماره صندلی و شماره درج شده بر روی تمامی برگه‌های پاسخ‌برگ را با یکدیگر مطابقت دهید.
۲۳. پس از توزیع سوالات، تعداد صفحات و تعداد سوالات دریافتی و رشته – درس آزمون را کنترل تا برگه سؤالی را کم یا برگه سوالات رشته‌های دیگر را اشتباها دریافت نکرده باشید.
۲۴. چنانچه به هر دلیلی فضای کافی برای پاسخگویی نداشتید یا مشکلی برای پاسخ‌برگ ایجاد شد و نیاز به پاسخ‌برگ اضافی یا تعویض پاسخ برگ داشتید به مسئولین حوزه اطلاع دهید تا نسبت به ارائه پاسخ‌برگ اضافی مخصوص و شخصی‌سازی شده، اقدام لازم صورت پذیرد و به هیچ عنوان از پشت پاسخ‌برگ‌ها برای پاسخگویی استفاده نکنید.
