معرفی انواع سهمیه در کنکور
انواع سهمیه در دفترچه ثبت نام کنکور
حدود ۱۰ نوع سهمیه در کنکور سراسری به صورت سالیانه اعمال می‌شود که اگر داوطلبی حداقل یکی از آن را هم داشته باشد، قطع به یقین از خیلی از رقیبان خود جلو خواهد افتاد که شامل سهمیه‌های مناطق، زلزله زده و سیل زده، ایثارگران، رزمندگان و خانواده شهدا، بهیاران، سهمیه کارمندان دولتی، فرزندان اعضای هیئت علمی دانشگاه‌هاست.
سهمیه‌های مناطق: شامل مناطق یک، دو و سه است که مربوط به تمام شرکت کنندگان کنکور سراسری برای حفظ عدالت آموزشی است، یعنی مناطق محروم جزء منطقه سه در کنکور سراسری شناخته میشوند و تهران منطقه یک به حساب می‌آید، اما بیشتر استان‌های کشور و شهرهای اطراف تهران منطقه دو محسوب میشوند.
سهمیه مناطق سیل زده و زلزله زده: این سهمیه طی چند سال اخیر در قالب ۵ درصد ظرفیت مازاد در پذیرش دانشجو به کنکور اضافه شده و شامل داوطلبانی است که در این مناطق درس خوانده اند.
سهمیه بهیاری: این نوع سهمیه فقط برای دانش آموختگان رشته‌های بهیاری جهت ورود به رشته‌های پرستاری استفاده می‌شود.
سهمیه ایثارگری، رزمندگان و خانواده شهدا: سهمیه ایثارگری با توجه به درصد جانبازی شامل ۵ تا ۲۵ درصد است و به داوطلبانی تعلق می‌گیرد که خانواده آن‌ها حداقل ۶ ماه در جبهه حضور داشته اند، در ضمن این سهمیه فقط یک بار برای پذیرش دانشجو در دوره روزانه تعلق خواهد گرفت.
سهمیه کارمندان دولتی: این سهمیه هم مختص کارمندان وزارت علوم و دانشگاه هاست که ۱۰ درصد از پذیرش دانشجویان در دوره شبانه را شامل می‌شود.
سهمیه فرزندان هیئت علمی: از این نوع سهمیه به عنوان سهمیه بی‌عدالتی یا تبعیض یاد می‌شود؛ چرا که برخی‌ها معتقد هستند پدر یا مادری که هیئت علمی دانشگاه هستند و خودشان زحمت علمی کشیده اند، چرا باید فرزندان آن‌ها از این سهمیه استفاده کنند؟ بر این اساس، اگر فرزندان استاد دانشگاه به حدنصاب حداقل ۹۰ درصد در یک رشته برسند، میتوانند به دانشگاه محل تحصیل والدین خود انتقالی بگیرند و اگر این حد نصاب به ۹۲.۵ درصد آخرین فرد پذیرفته شده در سهمیه آزاد برسد، میتوانند در رشته مورد دلخواه خود ادامه تحصیل دهند.
هر متقاضی می‌تواند براساس شرایط خود، متقاضی یکی از سهمیه‌های مصوب مندرج در بندهای زیر شود:
سهمیه مناطق
شرکت کنندگان متقاضی سهمیه مناطق با توجه به ملاک‌های زیر جزء یکی از مناطق ۲،۱ و ۳ محسوب میشوند. متقاضیان سهمیه مناطق باید قسمت مربوط در بند ۳۶ فرم تقاضانامه ثبت نام اینترنتی را علامتگذاری کنند.
الف) برای متقاضیان نظام آموزشی جدید ۳-۳-۶، بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دبیرستان (پایه دهم تا دوازدهم).
ب) برای متقاضیان نظام ترمی – واحدی و سالی – واحدی آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرک تحصیلی دوره پیش دانشگاهی و دو سال آخر دبیرستان.
ج) برای متقاضیان نظام قدیم آموزش متوسطه، بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دبیرستان یا هنرستان.
د) در صورتی که بخش محل اخذ مدرک تحصیلی متقاضیان سهمیه مناطق، متفاوت باشد، سهمیه متقاضی براساس بخش محل اخذ مدرک تحصیلی منطقه مرفه تر (حتی یک سال از سه سال) تعیین می‌شود
ه) فارغ التحصیلان دوره‌های کاردانی (فوق دیپلم) پیوسته آموزشکده‌های فنی و حرفه ای (برای متقاضیان دارنده مدرک کاردانی که فاقد مدرک پیش دانشگاهی هستند، دیپلمه‌های فنی و حرفه ای یا کار دانش نظام سالی – واحدی یا ترمی – واحدی).
براساس بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره دبیرستان و یا هنرستان (سال اول، دوم و سوم دبیرستان و یا هنرستان)، جزء یکی از سهمیه‌های مناطق ۱.۲ و یا ۳ محسوب میشوند.
و) متقاضیانی که حداقل دو سال از سه سال آخر تحصیل در دوره متوسطه و یا سال آخر دوره متوسطه خود را در خارج از کشور گذرانده‌اند، جزء سهمیه منطقه ۳ محسوب میشوند.
(ز) همه متقاضیان معلول (بینایی، شنوایی، جسمی حرکتی، آسیب گفتار و زبان، تکاملی رشد (اتیسم) و اعصاب و روان) جزء سهمیه منطقه ۳ محسوب میشوند.
ح- طبق مصوبات جلسه ۳۳ شورای سنجش و پذیرش دانشجو سهمیه مناطق برای داوطلبان طلاب سطح یک حوزه‌های علمیه، بر اساس بخش محل اخذ مدرک سه سال آخر سطح یک حوزه تعیین می‌شود.
در صورت تفاوت بخش این سه منطقه، سهمیه براساس بخش منطقه مرفه تر (مطابق سایر داوطلبان) لحاظ می‌شود.
برای متقاضیانی که در آزمون‌های ایجاد سوابق تحصیلی یا ترمیم نمرات شرکت می‌کنند، بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر دوره متوسطه که ملاک تعیین سهمیه منطقه متقاضی است، تغییر نمی‌کند.
در صورتی که متقاضی، بخش‌های محل اخذ مدرک تحصیلی خود را اشتباه درج کند به طوری که سهمیه منطقه وی تغییرکند، قبولی او لغو خواهد شد؛ لذا متقاضیان در درج صحیح کد بخش‌های محل اخذ مدارک تحصیلی دقت کنند.
|
ماده واحده «نحوه تعیین سهمیه مناطق داوطلبان آزمون سراسری در سال ۱۴۰۴» که در جلسه ۹۰۴ مورخ ۲۰/۰۶/۱۴۰۳ شورای عالی انقلاب فرهنگی و بنا به پیشنهاد سازمان ملی سنجش و ارزشیابی نظام آموزش کشور، به تصویب رسیده است؛ به شرح ذیل برای اجرا ابلاغ می‌گردد: «ماده واحده – سهمیه مناطق براساس بخش محل تحصیل سه سال آخر دوره متوسطه داوطلب تعیین می‌شود. اگر این سه بخش در یک منطقه باشد، سهمیه اختصاص‌یافته به آن منطقه، بهعنوان سهمیه نهایی داوطلب منظور می‌شود. در صورتی که بخش‌های محل تحصیل سه سال آخر متوسطه داوطلبان دارای سهمیه مناطق متفاوت باشد، سهمیه داوطلب بر اساس بخش محل اخذ مدرک تحصیلی بخش منطقه مرفه‌تر (حتی یک سال از سه سال) تعیین می‌شود. تبصره ۱- داوطلبانی که حداقل ۲ سال از ۳ سال آخر تحصیل دوره متوسطه خود را در مدارس خارج از کشور گذرانده باشند، جزو سهمیه منطقه دو محسوب میشوند. تبصره ۲- کلیه داوطلبان دارای معلولیت بینایی، شنوایی، جسمی حرکتی، آسیب گفتار و زبان، تکاملی رشد و اعصاب و روان، جزو سهمیه منطقه سه محسوب میشوند. تبصره ۳- سهمیه مناطق برای داوطلبان طلبه سطح یک حوزه‌های علمیه، بر اساس بخش محل اخذ مدرک تحصیلی سه سال آخر سطح یک حوزه تعیین می‌شود. در صورت تفاوت بخش این سه منطقه، سهمیه براساس بخش منطقه مرفه‌تر (مطابق سایر داوطلبان) لحاظ می‌شود». |
سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا در کنکور:
هر یک از متقاضیان سهمیه رزمندگان، ایثارگران و خانواده شهدا میتوانند براساس شرایط خود که در بندهای «الف» تا «ج» زیر آمده است، متقاضی این سهمیه شوند:
الف) سهمیه رزمندگان:
۱ -الف) رزمندگانی که براساس ماده ۱ و تبصره‌های چهارگانه ماده مذکور در آیین نامه اجرایی قانون ایجاد تسهیلات برای ورود رزمندگان و جهادگران داوطلب بسیجی به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی از تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ لغایت ۳۱ شهریور ۱۳۶۷ حداقل شش ماه متوالی یا متناوب داوطلبانه در مناطق عملیاتی جبهه‌های نبرد حق علیه باطل حضور راهنمای ثبت نام و شرکت در آزمون سراسری سال ۱۴۰۳.۲۷ داشتهاند، لازم است ضمن مراجعه به ارگان ذیربط (سازمان بسیج مستضعفین یا وزارت جهاد کشاورزی) نسبت به تکمیل فرم مخصوص استفاده از سهمیه رزمندگان اقدام کنند تا آمار و اطلاعات آنان بعد از زمان ثبت نام توسط سازمان بسیج مستضعفین یا وزارت جهاد کشاورزی مورد تائید نهایی قرار گیرد.
این افراد در صورت تائید نهایی توسط ارگان‌های ذیربط در سهمیه رزمندگان گزینش میشوند.
۲-الف) رزمندگان جبهه مقاومت مشروط به دارا بودن حداقل ۶ ماه حضور داوطلبانه در جبهه با تأیید ستادکل نیروهای مسلح (سازمان بسیج مستضعفین و ستادکل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی) میتوانند از تسهیلات ورود به دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی بهره‌مند شوند.
یادآوری مهم:
متقاضیان استفاده از سهمیه رزمندگان ارگان سازمان بسیج مستضعفین و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران، لازم است پس از تکمیل فرم مخصوص استفاده از سهمیه رزمندگان نسبت به دریافت کد پیگیری ۱۲ رقمی از واحد مربوطه اقدام و آن را در زمان ثبتنام در محلی که در تقاضانامه اینترنتی در نظر گرفته شده درج کنند.
تبصره ۱: متقاضیان استفاده از سهمیه رزمندگان (سازمان بسیج مستضعفین، نیروهای مسلح و وزارت جهاد کشاورزی) درصورت عدم تأیید سهمیه و درج سهمیه مناطق بر روی کارت شرکت در آزمون، به واحدهای تابعه شهرستان‌های محل تشکیل پرونده مراجعه کنند.
تبصره ۲: کد پیگیری ۱۲ رقمی سازمان بسیج مستضعفین و یا نیروهای مسلح برای هر آزمون در هر سال متفاوت است؛ لذا متقاضیان ضرورت دارد برای ثبتنام در هر آزمون با مراجعه به واحد مربوط نسبت به دریافت کد پیگیری ۱۲ رقمی مخصوص همان آزمون اقدام کنند.
تبصره ۳: مناطق عملیاتی براساس مصوبات شورای عالی دفاع تعیین می‌شود.
تبصره ۴: مدت حضور در جبهه برای افراد دارای تعهدات و مأموریت‌های خدمتی کارکنان وزارتخانه ها، سازمان‌ها و ارگان‌های نظامی در جبهه و نیز طرح شش ماهه دانشجویان دانشگاه‌ها و مؤسسات آموزش عالی، حضور داوطلبانه تلقی نمی‌شود.
تبصره ۵: نیروهای فعال بسیجی و بسیجیان عادی پایگاه‌های مقاومت بسیج مشمول استفاده از سهمیه رزمندگان نمی‌شوند.
۳ -الف) آن دسته از کارکنان کادر ثابت، پیمانی و وظیفه نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران که علاوه بر میزان موظفی، از تاریخ ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا ۳۱ شهریور ۱۳۶۷ حداقل ۶ ماه پیوسته و یا ۹ ماه ناپیوسته شرکت در عملیات به صورت داوطلبانه در خطوط مقدم حضور داشتهاند، با تأیید بالاترین مقام هریک از نیروهای مسلح (ستاد کل نیروهای مسلح، ستاد کل سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، ستاد ارتش جمهوری اسلامی ایران «آجا»، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح «ودجا»، فرماندهی انتظامی جمهوری اسلامی ایران «فراجا») میتوانند از مزایای این قانون استفاده کنند. این قبیل افراد میتوانند ابتدا به سازمان‌های تابعه مراجعه و پس از تکمیل فرم مخصوص استفاده از سهمیه رزمندگان در آزمون ذیربط کد پیگیری ۱۲ رقمی دریافت کنند تا آمار و اطلاعات آنان بعد از زمان ثبتنام توسط ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران مورد تأیید نهایی قرار گیرد. این قبیل متقاضیان لازم است بند مربوط به سهمیه خود را در تقاضانامه ثبتنامی علامتگذاری و نسبت به درج کد ۱۲ رقمی پیگیری در محل مربوط اقدام کنند. این افراد در صورت تأیید نهایی توسط ارگان ذیربط در سهمیه رزمندگان گزینش میشوند.
تبصره: متقاضیان استفاده از سهمیه رزمندگان «آجا» لازم است برای دریافت کد پیگیری ۱۲ رقمی به نشانی اینترنتی www.aja.ir مراجعه کنند.
یادآوری مهم: متقاضیان واجد شرایط که با استفاده از سهمیه رزمندگان در آزمون سراسری سنوات گذشته شرکت کرده‌اند لازم است برای استفاده از سهمیه رزمندگان در این آزمون طبق توضیحات فوق عمل کنند.
ب) سهمیه ایثارگران:
«جانبازان ۲۵ ٪و بالاتر و همسر و فرزندان آنان»، «جانبازان زیر ۲۵ ٪و همسر و فرزندان آنان»، «آزادگان و همسر و فرزندان آنان» و «همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثر» برای استفاده از سهمیه ایثارگران بایستی نسبت به تکمیل بند مربوط در تقاضانامه ثبت نامی اقدام کنند. همچنین «همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه» ضمن علامتگذاری بند مربوطه لازم است کد ۱۲ رقمی از ارگان ذیربط را دریافت و در قسمت مربوطه در تقاضانامه درج کنند که در صورت تأیید ارگان، در سهمیه گزینش میشوند.
با توجه به تصویب «قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران (۱۴۰۰-۱۳۹۶) در تاریخ ۱۴ اسفند ۱۳۹۵ توسط مجلس شورای اسلامی، ماده ۹۰ این قانون علاوه بر ماده ۷۰» قانون جامع خدمات رسانی به ایثارگران» و اصلاحیه بعدی آن در ماده ۴۷» قانون الحاق برخی مواد به قانون تنظیم بخشی از مقررات مالی دولت در این آزمون اجرا و گزینش متقاضیان براساس این قوانین صورت می‌گیرد.
براساس قوانین فوق:
۱ -۲۵ درصد از ظرفیت هر کدرشته محل به «همسر و فرزندان شهدا و مفقودالاثران»، «آزادگان و همسر و فرزندان آنان»، «جانبازان ۲۵ درصد و بالاتر و همسر و فرزندان آنان» اختصاص دارد.
۲ – ۵ درصد از ظرفیت هر کد رشته محل نیز به «جانبازان زیر ۲۵ درصد و همسر و فرزندان آنان» و «همسر و فرزندان رزمندگان با حداقل شش ماه حضور داوطلبانه در جبهه» اختصاص دارد. (سهمیه ایثارگران ۵ ٪ظرفیت).
یادآوری:
طبق تبصره بند الف ماده ۹۰ قانون برنامه پنجساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، در صورتی که سهمیه ۲۵ درصدی ایثارگران توسط متقاضیان مشمول سهمیه فوق تکمیل نشود، خالی مانده آن، ابتدا به مشمولین سهمیه ۵ درصدی ایثارگران که شرایط و حدنصاب لازم را داشته باشند، تخصیص یافته و اگر باز هم این ظرفیت خالی ماند، مابقی آن به متقاضیان سهمیه آزاد اختصاص می‌یابد.
مشمولین سهمیه ۵ درصدی، ابتدا همانند سایر داوطلبان در سهمیه مناطق و آزاد گزینش میشوند و در صورت عدم قبولی با شرایط ایثارگران در سهمیه ایثارگر ۵ درصد و سپس در خالی مانده ظرفیت سهمیه ایثارگران ۲۵ درصد گزینش میشوند.
یادآوری‌های مهم:
۱ -براساس قوانین مذکور حدنصاب نمره ایثارگران (اعم از ایثارگران مشمول ظرفیت ۲۵ درصدی و یا ۵ درصدی) ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد در هر کد رشته محل و حد نصاب نمره رزمندگان ۷۵ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد در هر کدرشته محل است.
۲ -ظرفیت در کد رشته محل‌هایی به سهمیه های فوق تخصیص می‌یابد، که امکان گرد کردن ریاضی برای آن‌ها وجود داشته باشد.
۳ -سهمیه‌های فوق براساس قوانین و مقررات اختصاص یافته و در صورت هرگونه تغییر در این سهمیه‌ها توسط مراجع ذیصلاح، ضوابط و مقررات اعمالی اطلاع‌رسانی خواهد شد.
۴ -متقاضیان سهمیه ایثارگران، علاوه برسهمیه ایثارگران همانند سایر متقاضیان در سهمیه منطقه خود نیز گزینش میشوند و سهمیه مناطق آن‌ها نیز در کارنامه نتایج علمی درج می‌شود.
۵ -متقاضیان استفاده از سهمیه رزمندگان (شخص رزمنده داوطلب بسیجی) و ایثارگران (همسر و فرزند رزمنده داوطلب بسیجی) سازمان بسیج مستضعفین، لازم است ضمن مراجعه به محل نگهداری پرونده جبهه (نواحی مقاومت بسیج سراسر کشور)، کد پیگیری ۱۲ رقمی را دریافت کرده و آن را در فرم تقاضانامه اینترنتی آزمون درج کنند. آمار و اطلاعات پس از اتمام ثبت نام از طریق سپاه‌های استانی به سازمان بسیج مستضعفین ارسال شده و پس از تجمیع اطلاعات، برای اعمال در اطلاعات ثبت نامی متقاضیان به سازمان سنجش آموزش کشور ارائه خواهد شد؛ لذا اکیداً توصیه می‌شود که از مراجعه مستقیم به سازمان بسیج مستضعفین برای دریافت کد پیگیری ۱۲ رقمی خودداری شود.
نکته بسیار مهم:
مشمولین استفاده از سهمیه صرفاً یکبار در هر مقطع آزمون سراسری و تحصیلات تکمیلی میتوانند در دوره روزانه دانشگاه‌های دولتی از سهمیه استفاده کنند.
چنانچه پس از قبولی و ثبتنام در رشته محل مذکور از ادامه تحصیل انصراف دهند و یا ثبت نام نکنند، مجدداً حق استفاده از سهمیه را در آن مقطع تحصیلی ندارند.
استفاده مجدد مشمولین پذیرفته شده در هر مقطع در آزمون‌های سراسری و تحصیلات تکمیلی در دوره‌های شبانه (نوبت دوم) پیام نور، غیرانتفاعی، پردیس بین الملل، خودگردان، دانشگاه آزاد اسلامی و سایر دوره‌های شهریه‌پرداز از سهمیه مشمولین این آیین نامه در صورت انصراف از تحصیل علاوه بر ماده این آیین نامه حداکثر تا یکبار دیگر بلامانع است.
با توجه به موارد فوق متقاضیان آزمون سراسری سال ۱۴۰۳ که از سهمیه ایثارگران استفاده کرده و در آزمون‌های سال۱۴۰۲ و یا قبل از آن در دوره روزانه و یا رشته‌های فرهنگیان و یا مناطق محروم پذیرفته شده اند و در رشته قبولی خود ثبت نام نکرده یا از رشته قبولی خود انصراف داده اند، سهمیه ایثارگران برای آنان فقط در دوره‌های غیر روزانه لحاظ و گزینش میشوند و متقاضیانی که دارای یکبار قبولی در دوره‌های غیر روزانه (شبانه «نوبت دوم»، پیام نور، غیر انتفاعی، پردیس بین الملل، خودگردان، دانشگاه آزاد اسلامی و سایر دوره‌های شهریه پرداز) هستند و در رشته قبولی خود ثبت نام نکرده و یا از رشته قبولی خود انصراف داده اند، میتوانند یکبار دیگر از سهمیه ایثارگران در دوره‌های اعم از روزانه و غیرروزانه استفاده کنند.
متقاضیانی که با استفاده از سهمیه ایثارگران حداقل دو بار در دوره‌های غیرروزانه پذیرفته شده‌اند و یا در رشته قبولی دوره غیرروزانه فارغ التحصیل شده‌اند، امکان استفاده مجدد از سهمیه ایثارگران را ندارند.
متقاضیانی که مشمول ماده ۴ آیین نامه اجرایی فوق هستند لازم است گواهی عدم ثبت نام و یا انصراف خود را در زمان ثبت نام در رشته قبولی سال ۱۴۰۳ به دانشگاه یا موسسه آموزش عالی مربوط ارائه کنند.
ج) سهمیه خانواده شهدا:
خانواده معظم شهدا (پدر، مادر، خواهر و برادر شهید) برای استفاده از سهمیه مذکور لازم است نسبت به تکمیل بند مربوط در تقاضانامه ثبت نامی اقدام کنند و نیازی به مراجعه به «درگاه اینترنتی ایثار» ندارند. در صورت تأیید نهایی توسط «بنیاد شهید و امور ایثارگران»، این متقاضیان در سهمیه خانواده شهدا گزینش میشوند.
سهمیه بهیاران در کنکور
طبق مصوبات جلسات شورای ستاد راهبری اجرای نقشه جامع علمی کشور شورای عالی انقلاب فرهنگی سهمیه ویژه بهیاران به مدت ۵ سال (در رشته پرستاری تا سال۱۴۰۴) شروع اجرا سال ۱۴۰۰ (و سهمیه بهیاری برای رشته‌های اتاق عمل و هوشبری از سال ۱۴۰۲ الی ۱۴۰۶ به میزان حداکثر ۵ درصد از ظرفیت هر یک از کدرشته محل‌های پرستاری، اتاقعمل و هوشبری، در تمامی دوره‌های روزانه.
شهریه پرداز، دانشگاه آزاد اسلامی و غیرانتفاعی) به جز رشته محل‌های مخصوص مناطق محروم، بلایای طبیعی و دارای تعهد خدمت و بورسیه، مقطع کارشناسی پیوسته رشته‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری به بهیاران حائز شرایط به شرح ذیل اختصاص می‌یابد.
۱ -برخورداری از سلامت کامل جسمی و روانی.
۲ -داشتن گواهینامه اشتغال به خدمت، اعم از دولتی و یا غیردولتی به عنوان بهیار در استان محل خدمت پس از اخذ مدرک دیپلم بهیاری به تایید دفتر پرستاری محل خدمت.
۳ -داشتن حداقل سه سال سابقه خدمت اعم از دولتی و غیردولتی بهعنوان «بهیار» در استان محل خدمت پس از دریافت مدرک دیپلم بهیاری به تأیید دفتر پرستاری محل ارائه خدمت.
۴ -داشتن دیپلم بهیاری نظام قدیم آموزش متوسطه (چهارساله) و یا دیپلم بهیاری نظام جدید آموزش متوسطه (سه ساله ۶-۳-۳) و یا دیپلم بهیاری نظام سالی/ واحدی یا ترمی / واحدی به اضافه دریافت مدرک پیش دانشگاهی مورد تایید وزارت آموزش و پرورش.
پذیرفته شدگان رشته محل‌هایی که شروع تحصیل آن‌ها در مرحله انتخاب رشته، نیمسال اول سال تحصیلی ۱۴۰۴-۱۴۰۳ اعلام می‌شود باید تا ۳۱ شهریور ۱۴۰۳ دارای حداقل سه سال سابقه خدمت به عنوان بهیار و پذیرفته شدگان رشته محل‌هایی که شروع تحصیل آن‌ها در مرحله انتخاب رشته، نیمسال دوم سال تحصیلی اعلام می‌شود باید تا ۳۰ بهمن ۱۴۰۳ دارای حداقل سه سال سابقه خدمت به عنوان بهیار باشد.
۵ -این تسهیلات برای استفاده از سهمیه بهیاری در رشته محل‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری، فقط در استان محل خدمت (محل اشتغال) بهیار اعمال می‌شود. متقاضیان حق استفاده از سهمیه بهیاری در استان‌های دیگر را ندارند. در صورت عدم رعایت این ضابطه، در صورت قبولی با سهمیه بهیاری، قبولی متقاضی لغو خواهد شد.
طول دوره تحصیل و نظام آموزشی مطابق آیین نامه آموزشی مقاطع کاردانی، کارشناسی پیوسته و کارشناسی ناپیوسته مصوب شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی است.
پذیرفته شدگان این سهمیه مجاز به انتقال و جابجایی نیستند.
برنامه آموزشی مطابق برنامه آموزشی مقطع کارشناسی پیوسته رشته‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری مصوب شورای عالی برنامه ریزی علوم پزشکی است.
درس‌هایی که دانشجو در دوره بهیاری گذرانده است در مقطع کارشناسی پیوسته، تطبیق واحد داده نمی‌شود و دانشجو ملزم است تمامی دروس مقطع کارشناسی پیوسته رشته‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری را بگذراند.
۶ -برای دیپلمه‌های بهیاری که درگروه علوم تجربی شرکت می‌کنند آزمون درس بهیاری به عنوان یک درس تخصصی با ضریب ۱۲ برگزار می‌شود. تاثیر نمره این درس در نمره کل مربوط به رشته‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری برای پذیرش این رشته‌ها با استفاده از سهمیه بهیاری بصورت تاثیر قطعی است.
۷ -حدنصاب نمره لازم برای پذیرش متقاضیان حایز شرایط در سهمیه بهیاری هر یک از کد رشته‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری، کسب حداقل ۷۰ درصد نمره آخرین فرد پذیرفته شده در گزینش آزاد آن کد رشته محل خواهد بود.
متقاضیان بهیار حائز شرایط داری حدنصاب نمره، با توجه به ظرفیت مربوطه با یکدیگر رقابت کنند.
۸ -در شکست ظرفیت حاصل ضرب سهم در ظرفیت هر کد رشته محل به صورت ریاضی گرد می‌شود.
۹ -متقاضی بهیار در کد رشته محل‌های انتخابی دوره‌های مجاز شده، در سهمیه‌های مجاز گزینش می‌شود و برای کدرشته‌های پرستاری، اتاق عمل و هوشبری انتخابی، ابتدا با سهمیه بهیاری، سپس در سهمیه‌های مجاز نیز گزینش خواهد شد.
۱۰ -میزان تعهد خدمت استفاده کنندگان از این سهمیه دو برابر طول مدت تحصیل و مطابق مقررات وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است.
متقاضیانی که با توجه به ضوابط فوق علاقه مند به استفاده از سهمیه بهیاران در رشته پرستاری هستند، لازم است علاوه بر انتخاب یکی از سهمیه‌ها (بند ۳۶)، برحسب مورد وضعیت خود را با علامت گذاری قسمت مربوط در بند ۳۰ فرم تقاضانامه ثبت نام اینترنتی مربوط تعیین نموده و همچنین استان محل خدمت (استان محل خدمت شاغلین بهیاری) خود را در همین بند درج و مدارک لازم را نیز تهیه کنند تا از اولویت اختصاص داده شده برای رشته ذیربط استفاده کنند.
متقاضیان استفاده از سهمیه بهیاری، نمیتوانند در آزمون اختصاصی پذیرش دانشجو – معلم در دانشگاه فرهنگیان شرکت کنند.
سایر شرایط و ضوابط مربوط به سهمیه بهیاران در دفترچه راهنمای انتخاب رشته (شماره ۲) درج خواهد شد.
ضرب‌الاجل سه ماهه پزشکیان برای بررسی سهمیه های کنکور
به عقیده برخی دانشجویان و استادان، گستردگی اعمال این سهمیه‌ها در پذیرش دانشگاهی، نه تنها مشکلات آموزشی را افزایش می‌دهد، بلکه مانع شناسایی استعدادهای برتر می‌شود. به این ترتیب، قبولی یک دانشجو در دانشگاه اگر بر اساس سهمیه صورت گیرد، ممکن است در آینده چالش‌های جدی‌تری برای نظام آموزش عالی ایجاد کند. این وضعیت، یکی از دلایل مهم افزایش مهاجرت نخبگان و فرار مغزها به شمار می‌آید.
علاوه بر این، گسترش بی‌رویه سهمیه‌ها منجر به ورود افرادی با توان علمی پایین‌تر به رشته‌های برتر مانند پزشکی و دندان‌پزشکی می‌شود. در مقابل، داوطلبان مستعدتر و توانمندتر ممکن است از دستیابی به این رشته‌ها بازبمانند، که این خود نوعی بی‌عدالتی آموزشی محسوب می‌شود.
با وجود اینکه بازنگری در سهمیه‌های کنکور در دهه‌های اخیر با بی‌توجهی مسئولان وقت همراه بوده است، اما حالا با روی کار آمدن دولت چهاردهم گویی قرار است اتفاقات بهتری رقم بخورد و عدالت آنظور که باید و شاید در نحوه پذیرش دانشجو برای ورود به دانشگاه محقق شود.
بر این اساس مسعود پزشکیان رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس جمهور دولت چهاردهم در نامه‌ای خطاب به وزارت علوم، وزارت بهداشت، دانشگاه آزاد اسلامی و کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی بر ضرب‌الاجل سه‌ماهه نسبت به بازنگری تمام سهمیه‌های سنجش و پذیرش دانشجو با همکاری سازمان ملی سنجش تاکید کرد و خواستار ارائه پیشنهادات طرح تفکیک استانی سهمیه‌ها جهت تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی و اجرا از سال ۱۴۰۵، به ستاد علم و فناوری دبیرخانه این شورا شد.
برخی استادان دانشگاه و دانشجویان معتقدند که اعمال سهمیه‌های متعدد در کنکور سراسری، فرصت رقابت را برای دانشجویان شایسته کاهش می‌دهد و همین مسئله، نوعی بی‌عدالتی آموزشی را به همراه دارد. این موضوع باعث شده است که نیاز به بازنگری و اصلاح این سهمیه‌ها بیش از پیش احساس شود.
احتمال حذف برخی سهمیه‌های کنکور
عبدالحسین خسروپناه، دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی، در این خصوص گفته است: برخی سهمیه‌ها نیازمند بازنگری جدی هستند، چرا که بسیاری از آن‌ها با عدالت آموزشی فاصله دارند. این وضعیت باعث می‌شود که داوطلبانی با شرایط تحصیلی ضعیف‌تر بتوانند به رشته‌های خاصی مانند پزشکی وارد شوند، در حالی که داوطلبان مستعد به دلیل محدودیت‌های موجود از دستیابی به این رشته‌ها محروم بمانند.
وی افزود: شورای عالی انقلاب فرهنگی با همکاری سازمان سنجش تلاش دارد تا سهمیه‌ها را به نحوی ساماندهی کند که عدالت بیشتری در پذیرش کنکور رعایت شود. برخی از این سهمیه‌ها ممکن است حذف شوند، چرا که دیگر موضوعیتی ندارند و اجرای آن‌ها نیازمند اصلاح و شفاف‌سازی است.
وزیر بهداشت نیز خواستار بازنگری سهمیه‌ها شد
ظفرقندی، وزیر بهداشت، نیز بازنگری در سهمیه‌ها را از مهم‌ترین اقدامات برای تحقق عدالت آموزشی دانسته و گفته: وقتی نتوانیم شرایطی فراهم کنیم که اساتید و دانشجویان را نگه داریم، خسارت بزرگی به کشور وارد می‌شود. باید برای حفظ و جذب نخبگان تلاش کنیم تا پتانسیل‌های خود را حفظ کنیم. او افزود: یکی از آفت‌های‌عدم عدالت آموزشی، مهاجرت است. اگر داوطلبی با رتبه ۸۰ نتواند در رشته مورد نظرش قبول شود، احساس می‌کند که آینده‌ای در کشور ندارد. بنابراین، درخواست من از دبیر شورای عالی انقلاب فرهنگی این است که بازنگری جدی در خصوص سهمیه‌های کنکور صورت گیرد.
شورای عالی انقلاب فرهنگی در انتظار وزارت علوم
بر اساس پیگیری‌های خبرنگار آنا، کارگروهی در وزارت علوم برای بررسی دقیق سهمیه‌ها تشکیل شده است. این کارگروه تحقیقات اولیه را آغاز کرده، اما تاکنون گزارشی از وضعیت به اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ارسال نشده است و این شورا همچنان منتظر دریافت پیشنهادات وزارت علوم است.
پیامدهای علمی سهمیه‌های کنکور
موج اعتراض داوطلبان و استادان دانشگاه به سهمیه‌های موجود در کنکور، نشان‌دهنده ضربه علمی به کشور است. به عقیده این افراد، برخی از داوطلبانی که با سهمیه وارد برترین رشته‌ها و دانشگاه‌ها میشوند، پس از فارغ‌التحصیلی اعتماد به نفس کافی علمی برای حل چالش‌های کشور را ندارند. این مسئله گاهی باعث انصراف آن‌ها از رشته‌های تحصیلی یا دوری از جمع‌های علمی تخصصی می‌شود.
با این حال باید دید که در این مهلت سه ماهه قرار است چه سرنوشتی در انتظار سهمیه‌های کنکور باشد تا بتواند نیاز اساسی داوطلبان را برای ورود به دانشگاه‌ها پاسخ دهد و عدالت آموزشی را رقم بزند.
