بررسی وضعیت برترین دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی «کیو اس»
بررسی رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵ نشان می‌دهد که با وجود افزایش تعداد دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی، رتبه ۳ دانشگاه بهبود یافته و رتبه ۴ دانشگاه نسبت به سال گذشته روندی نزولی داشته است.
به گزارش خبرگزرای مهر، رتبه‌بندی کیو. اس یکی از معتبرترین نظام‌های رتبه‌بندی بین‌المللی است که توسط مؤسسه «کاکارلی سیموندز» انگلیس انجام می‌شود. این مؤسسه از سال ۲۰۱۰ دانشگاه‌های دنیا را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. در این رتبه‌بندی اطلاعات انتشارات علمی دانشگاه‌ها در پایگاه استنادی اسکوپوس در بازه زمانی ۵ ساله و استنادات در بازه زمانی ۶ ساله مورد استفاده قرار می‌گیرد.
برای محاسبه امتیاز دانشگاه‌ها از شاخص‌های «شهرت علمی» با وزن ۳۰ درصد، «میزان استناد به اعضای هیئت‌علمی» با وزن ۲۰ درصد، «ارزیابی کارفرمایان» با وزن ۱۵ درصد، «نسبت اعضای هیئت‌علمی به دانشجویان» با وزن ۱۰ درصد، «نسبت اساتید بین‌المللی»، «نسبت دانشجویان بین‌المللی»، «شبکه پژوهش بین‌المللی»، «اشتغال فارغ‌التحصیلان» و «پایداری» هر یک با وزن ۵ درصد استفاده می‌شود.
رتبه بندی کیو اس توسط مؤسسه «کاکارلی سیموندز» در کشور انگلستان انجام می‌گیرد و عملاً از سال ۲۰۱۰ به صورت مستقل دانشگاه‌های دنیا را مورد ارزیابی قرار می‌دهد. روش شناسی رتبه بندی جهانی کیو اس بر اساس دامنه گسترده‌ای از فعالیت‌های دانشگاهی طراحی شده است.
رتبه بندی دانشگاه‌های جهانی QS ۲۰۲۵ بزرگترین رتبه‌بندی امسال است و بیش از ۱۵۰۰ دانشگاه در ۱۰۶ سیستم آموزش عالی را مورد بررسی قرار داده است. ایالات متحده آمریکا با ۱۹۷ مؤسسه رتبه بندی شده، بیشترین تعداد مؤسسه حاضر در رتبه بندی را دارد و پس از آن انگلستان با ۹۰ مؤسسه و سرزمین اصلی چین با ۷۱ مؤسسه در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
نتایج رتبه بندی سال ۲۰۲۵ کیو اس ۴ ژوئن مقارن با ۱۵ خرداد ۱۴۰۳ منتشر شد.
برای سیزدهمین سال متوالی، مؤسسه فناوری ماساچوست (MIT) صدرنشینی خود را در جدول برترین‌ها حفظ کرده است. امپریال کالج لندن با چهار پله جهش به مقام دوم و دانشگاه آکسفورد و دانشگاه هاروارد به ترتیب در جایگاه‌های سوم و چهارم قرار دارند. دانشگاه کمبریج رتبه پنجم را در اختیار دارد.
در رتبه بندی کیو اس دانشگاه‌ها توسط ۶ شاخص در قالب ۴ حوزه کلی آموزش، پژوهش، قابلیت جذب در بازار کار و بین المللی سازی ارزیابی می‌شوند اما QS تنها رتبه‌بندی جهانی است که هم عوامل اشتغال‌پذیری و هم عوامل پایداری را در بر می‌گیرد و در واقع اولویت‌های دانشجویان امروزی را منعکس می‌کند.
این رتبه‌بندی بررسی شهرت دانشگاه با وزن ۴۰ درصد، ارزیابی کارفرمایان با وزن ۱۰ درصد، نسبت اعضای هیأت علمی بین المللی با وزن ۵ درصد، نسبت دانشجویان بین المللی با وزن ۵ درصد، میزان استنادات به ازای هر عضو هیأت علمی با وزن ۲۰ درصد و نسبت اعضای هیأت علمی به دانشجو با وزن ۲۰ درصد جهت ارزیابی عملکرد دانشگاه‌ها بهره برده است.
بینش‌های مبتنی بر داده‌ها با ۲۳۰ هزار نقطه داده فردی، شامل ۱۷ میلیون مقاله تحقیقاتی، ۱۷۶ میلیون استناد (به استثنای خود استنادی)، ۱.۹ میلیون پاسخ دانشگاهی، ۶۶۰ هزار پاسخ کارفرما، و داده‌های ۵۶۰۰ مؤسسه در سراسر جهان، به دست آمده است.
در رتبه بندی سال ۲۰۲۵ کیو اس از جمهوری اسلامی ایران تعداد ۹ دانشگاه حضور دارند.
وضعیت دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵
در فهرست دانشگاه‌های جهانی کیو اس ۲۰۲۵ که در آن بیش از هزار و ۵۰۰ دانشگاه رتبه‌بندی شده‌اند، ۹ دانشگاه از ایران در این رتبه‌بندی حضور دارند.
دانشگاه‌های صنعتی شریف، تهران، امیرکبیر، علم و صنعت، اصفهان، تبریز، شیراز، شهید بهشتی و فردوسی مشهد، به ترتیب رتبه اول تا نهم کشور را در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵ کسب کرده‌اند.
جایگاه دانشگاه‌های ایرانی حاضر در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵
امسال دو دانشگاه اصفهان و تبریز برای اولین‌بار در فهرست رتبه‌بندی کیو اس قرار گرفته‌اند و بدین ترتیب تعداد دانشگاه‌های ایران در رتبه‌بندی کیو اس از ۷ دانشگاه به ۹ دانشگاه افزایش یافته است.
دانشگاه صنعتی شریف با وجود ۰.۶ بهبود نمره در امتیاز کل در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵، نسبت به سال گذشته ۸ رتبه از دست داده است. در سه سال گذشته رتبه این دانشگاه روندی صعودی بوده است.
دانشگاه تهران نیز پس از پنج سال حفظ روند صعودی در بهبود رتبه کیو اس، امسال با کاهش ۸ رتبه‌ای مواجه بوده است. این در حالی است که امتیاز کلی این دانشگاه حدود ۰.۷ نمره بهبود داشته است.
بررسی وضعیت دانشگاه امیرکبیر نشان می‌دهد که این دانشگاه پس از هفت سال حفظ روند صعودی رتبه در کیو اس، امسال با ۴۳ پله سقوط مواجه شده است و امتیاز کلی این دانشگاه تغییری نداشته است.
دانشگاه علم و صنعت برای چهارمین سال متوالی روند صعودی خود را حفظ کرده و با بهبود ۱۵ رتبه‌ای به جایگاه ۴۳۶ در بین دانشگاه‌ها جهان رسیده است. امتیاز کلی دانشگاه علم و صنعت نیز ۱.۶ نمره بهبود داشته است.
دانشگاه اصفهان و دانشگاه تبریز نیز برای اولین‌بار در فهرست کیو اس قرار گرفته‌اند و به ترتیب در رتبه ۴۸۹ و ۵۵۲ جهانی قرار دارند.
دانشگاه شیراز حدوداً ۱۰ پله کاهش رتبه داشته است و از دانشگاه‌های در بازه ۶۸۱ تا ۶۹۰ به بازه ۶۹۱ تا ۹۰۰ منتقل شده است.
دانشگاه‌های شهید بهشتی و فردوسی مشهد نیز هر یک حدوداً ۱۰۰ پله بهبود رتبه داشته‌اند. رتبه دانشگاه شهید بهشتی از بازه ۱۰۰۰-۹۵۱ به بازه ۹۰۰-۸۵۱ رسیده و رتبه دانشگاه فردوسی مشهد نیز از بازه ۱۲۰۰-۱۰۰۱ به بازه ۱۰۰۰-۹۵۱ رسیده است.
جایگاه ایران در بین کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی کیو اس
بررسی آمار اعلام شده از سوی مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام (ISC) نشان می‌دهد که ایران در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵ در بین ۲۹ کشور جهان اسلام، با ۹ دانشگاه رتبه یازدهم را کسب کرده و نسبت به سال گذشته یک رتبه بهبود داشته است. در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۴ ایران با هفت دانشگاه رتبه دوازدهم را در بین کشورهای اسلامی داشت.
کشورهای اسلامی با بیشترین تعداد دانشگاه در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵
بررسی وضعیت کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی کیو اس نشان می‌دهد که مالزی با ۳۵ دانشگاه در این رتبه‌بندی از نظر تعداد دانشگاه، پیشتاز کشورهای اسلامی است. پس از مالزی؛ کشورهای اندونزی، ترکیه، امارات و قزاقستان نیز به ترتیب با ۲۷.۲۵، ۲۳ و ۲۲ دانشگاه، ۵ کشور اسلامی برتر در رتبه‌بندی کیو اس ۲۰۲۵ هستند.
تغییرات رتبه و تعداد دانشگاه‌های ۱۶ کشور اسلامی در کیو اس ۲۰۲۵
امارات با افزایش ۱۲ دانشگاه، مالزی با افزایش ۷ دانشگاه، قطر با افزایش ۵ دانشگاه و عربستان سعودی با افزایش ۴ دانشگاه، در یک سال اخیر بیشترین افزایش تعداد دانشگاه را در رتبه‌بندی کیو اس داشته‌اند.
همچنین کشورهای قطر، قرقیزستان و امارات هر یک توانسته‌اند به ترتیب ۹.۷ و ۵ پله، رتبه خود را در بین کشورهای اسلامی در رتبه‌بندی کیو اس بهبود بخشند و بیشترین تغییرات را از نظر جایگاه در میان کشورهای اسلامی داشته‌اند.
